Έμφαση και Παύσεις: Η Προσφωνία και ο Ρυθμός στην Αγγλική

8/8/2025

1. Προσφωνία, διαχωρισμός και τονισμός στην αγγλική πρόταση

Η προσφωνία αναφέρεται στο ποια λέξη ή λέξεις σε μια πρόταση πρέπει να τονίζονται.
Δεν αρκεί να γνωρίζεις πώς τονίζεται μια μεμονωμένη λέξη ή μια σύνθετη φράση — μέσα στην πρόταση, κάποιες λέξεις που συνήθως τονίζονται δεν πρέπει να τονίζονται και άλλες, πιο ουδέτερες, πρέπει να αποκτήσουν έμφαση.

Αυτό δεν επηρεάζει μόνο την φυσικότητα του λόγου, αλλά κυρίως:
Η προσφωνία είναι μέρος του νοήματος στα αγγλικά!

Η προσφωνία βοηθά στην κατανόηση:

  1. Ποιες πληροφορίες είναι σημαντικές και ποιες απλώς συνοδευτικές (λεξιλογικές vs γραμματικές λέξεις)
  2. Ποιες πληροφορίες είναι νέες και ποιες ήδη ειπωμένες
  3. Ποιες λέξεις εκφράζουν αντίθεση ή σύγκριση

Αυτά συνοψίζονται σε τρεις βασικούς κανόνες προσφωνίας:


✅ Κανόνας 1: Όταν εισάγεται νέο θέμα, τονίζονται οι λεξιλογικές λέξεις

Λεξιλογικές λέξεις: ουσιαστικά, ρήματα, επίθετα, κάποια επιρρήματα
Γραμματικές λέξεις: άρθρα, σύνδεσμοι, προθέσεις, αντωνυμίες, βοηθητικά ρήματα, το "be", και κάποια επιρρήματα

Παράδειγμα:

My best friend Elizabeth bent down to pet a little cat near the edge of the road, then continued on her way.

Λέξεις με έμφαση (με έντονα γράμματα):

My best friend **Elizabeth bent down to pet a little cat near the edge of the road, then continued on her way.

🔁 Άσκηση:

Δοκίμασε να δώσεις έμφαση μόνο στις έντονες λέξεις — ακούγεται πιο φυσικό;


✅ Κανόνας 2: Παλαιές πληροφορίες δεν ξανατονίζονται

Αν μια λέξη έχει ήδη αναφερθεί, δεν τονίζεται ξανά όταν επαναλαμβάνεται.

Παράδειγμα στα ελληνικά:

  • Α: Αυτή η τούρτα είναι υπέροχη.
  • Β: Ναι, είναι πραγματικά υπέροχη!

Η έμφαση δίνεται στη λέξη "πραγματικά", ενώ τα υπόλοιπα λέγονται πιο ήπια και γρήγορα.

Στα αγγλικά, ο κανόνας αυτός είναι ακόμη πιο σημαντικός, γιατί βοηθά στη ροή του λόγου.


✅ Κανόνας 3: Σε αντιθέσεις, μόνο οι λέξεις αντίθεσης τονίζονται

Όταν υπάρχει αντίθεση, μόνο οι λέξεις που βρίσκονται σε αντίθεση λαμβάνουν έμφαση —
ακόμα κι αν οι άλλες είναι λεξιλογικές, δεν τονίζονται.

Παραδείγματα:

  • I said to look under the table, not on the table!
  • It’s a pen, not a pin!

🧠 Στα ελληνικά, η αλλαγή σειράς λέξεων συχνά βοηθά να αναδείξουμε την αντίθεση, με παρόμοιο τρόπο.


2. Διαχωρισμός πρότασης (Phrasing)

Οι παύσεις στον προφορικό λόγο δεν βοηθούν μόνο την αναπνοή, αλλά κυρίως στην κατανόηση της γραμματικής και του νοήματος.

📌 Συνήθεις κανόνες παύσης:

  1. Μικρή παύση μετά από σημεία στίξης: , . ; : ! ?
  2. Παύση μετά το υποκείμενο:

    The boy sitting next to me | is named David.

  3. Παύση πριν από συνδέσμους: and, or, but, however...
  4. Παύση πριν από προθέσεις: on, in, to, by... (αλλά το "of" δεν χωρίζεται συνήθως)
  5. Παύση πριν από δευτερεύουσες προτάσεις (π.χ. με “that”):

    I know | that you heard me.


3. Τονισμός ενότητας (Tonic Stress)

Ο τονισμός ενότητας είναι η τελευταία τονισμένη συλλαβή πριν το τέλος μιας ενότητας και έχει ιδιαίτερη λειτουργία στην προσφωνία.

Παράδειγμα:

My best friend Elizabeth |
→ η συλλαβή -zabeth στην "Elizabeth" είναι ο τονισμός ενότητας

🌀 Πώς διαφέρει από έναν απλό τονισμό;

  1. Είναι η υψηλότερη τονικά λέξη της πρότασης
  2. Ακολουθείται από γρήγορη πτώση και ελαφρά άνοδο — δημιουργεί το χαρακτηριστικό σχήμα "ʅ"

Αυτό λέγεται ανιούσα προσφωνία συνέχειας (continuation rise),
και δείχνει ότι η σκέψη δεν έχει ολοκληρωθεί — αντίθετα με την καθοδική προσφωνία στο τέλος πρότασης.


✅ Προτεινόμενη άσκηση

Στην αρχή, η εφαρμογή αυτών των κανόνων ίσως φανεί αφύσικη —
αυτό συμβαίνει γιατί η υπάρχουσα προφορά είναι πλέον "παγιωμένη".

Αλλά η εκμάθηση μιας γλώσσας είναι η δημιουργία νέων συνηθειών.

💡 Αφιέρωσε 10 λεπτά την ημέρα στην τεχνική “shadowing” (σκιώδης επανάληψη)
για να αναπτύξεις ένα φυσικό ρυθμό και να μιλάς πιο αυθόρμητα!


📚 Πηγή

Κείμενο: Karen Steffen Chung
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Εθνικό Πανεπιστήμιο Ταϊβάν